Білім алушылардың субъективті жаңа білімді меңгеруі мен таным мәселелерін шешуге, ұлттық дәстүрлерді, мәдениетті зерделеуге және жалпыадамзаттық құндылықтарды сіңіруге бағытталған тәрбие жұмысын іске асыру
«Абай ауылындағы орта мектебі» коммуналдық мемлекеттік мекемесінің тәрбие жүйесін жетілдіру стратегиясын айқындайтын нормативтік-ұйымдастырушылық негіз:
1) БҰҰ-ның Бала құқықтары туралы Конвенциясы;
2) ҚР Конституциясы;
3) 2011 жылғы 26 желтоқсандағы" Неке (ерлі-зайыптылық) және отбасы туралы " Қазақстан Республикасының Кодексі;
4) Қазақстан Республикасындағы 2030 жылға дейінгі отбасылық және гендерлік саясат тұжырымдамасы;
5) "Қазақстан Республикасындағы «Бала құқықтары туралы" Қазақстан Республикасының Заңы;
6)"Тұрмыстық зорлық-зомбылықтың профилактикасы туралы" Қазақстан Республикасының Заңы;
7) "Балаларды денсаулығы мен дамуына зиян келтіретін ақпараттан қорғау туралы" Қазақстан Республикасының Заңы;
8) ҚР "Білім туралы" Заңы;
9)Қазақстан Республикасының білім мен ғылымды дамытудың мемлекеттік бағдарламасы (әртүрлі кезеңдер);
10) "Рухани жаңғыру" бағдарламасын іске асыру жағдайында Тәрбиелеудің тұжырымдамалық негіздері, Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2019 жылғы 15 сәуірдегі № 145 Бұйрығы, "Рухани жаңғыру" бағдарламасын іске асыру жағдайында Тәрбиелеудің тұжырымдамалық негіздерін іске асыру жөніндегі 2019-2024 жылдарға арналған іс-шаралар жоспары
11) Қазақстан Республикасында өлкетануды дамытудың тұжырымдамалық негіздері
Педагогикалық ұжым тәрбие міндеттерін шешу барысында мынадай қағидаттарды ұстанады: табиғаттылық қағидаты, ізгілендіру қағидаты, сабақтастық қағидаты, мәдениеттану қағидаты, қызметте және қызмет арқылы тәрбиелеу қағидаты, субъективтілік қағидаты, педагогикалық өзара іс-қимылды дербестендіру қағидаты, полисубектілік қағидаты, диалогтық қағидаты, белсенділік қағидаты, жоғары талапшылдықпен ұштастыра отырып, тұлғаны құрметтеу қағидаты, қызметте сәттілікті қамтамасыз ету, позитивке сүйену принципі, оқушылардың жас және жеке ерекшеліктерін есепке алу принципі. Осыған байланысты мектепте белгілі бір дәстүрлер қалыптасты. Жылдан жылға қайталанатын іс-шаралар бар. Бұл балалар да, ата-аналар да күтетін және қуана қатысатын іс-шаралар. Осының арқасында тәрбие жұмысы барлық мүдделі тараптардың: отбасының, мектептің, қоғамның кеңінен қатысуымен кешенді түрде жүргізіледі. Мектептегі жобалар:
- "Денсаулық" Фестивалі
- "Оқуға құштар мектеп" жобасы
- «Ерте жастан экологиялық мәдениет
- Оқушылардың "өзін-өзі басқаруын" ұйымдастыру
-- Пәндік онкүндіктер
- "Музей сабақтары", "Музей күні"жобасы
-Мектеп спорт лигасы" жобасы
Мектепте ұлттық және жалпыадамзаттық құндылықтар, ғылым мен практика жетістіктері негізінде тұлғаны қалыптастыруға, дамытуға және қалыптастыруға бағытталған сапалы білім алу үшін қажетті жағдайлар жасалған. Мектепте оқушылардың өзін - өзі басқаруы-Президенттік кеңес жұмыс істейді. Мектеп президентінің сайлауы екі жылда бір рет өткізіледі. Бұл жоба 8-11 сынып оқушылары Қазақстан Республикасының мәжілісіне, Парламентіне, мәслихаттарына нақты сайлау жүйесімен танысатындай етіп салынған. Жоба белсенді өмірлік ұстанымды қалыптастыруға арналған. Іс-шараның барлық барысы әлеуметтік желілерде мектептің веб-беттерінде жарияланады, оқушылар, мұғалімдер және ата-аналар кеңінен талқылайды. 2022-2023 оқу жылында оқушылардың өзін-өзі басқару Президенттік кеңесінің жанынан балалардың құқықтарын қорғау жөніндегі кеңес құрылды, ол келесі жылы жинақталған тәжірибе мен білімнен кейін мектеп медиациясы орталығына айналады. Сондай-ақ мектепте әскери-патриоттық клуб, "Жас қыран" (1-4 сыныптар), "Жас Ұлан" (5-10 сыныптар), "Жас Сарбаз"балалар-жасөспірімдер қозғалыстарын құру сапалы тәрбие берудің шарты болып табылады. Сонымен қатар, 10 дене шынықтыру мұғалімі Дене тәрбиесі бойынша сыныптан тыс жұмыстар жүргізеді. Мектепте баскетбол, бокс, волейбол, футбол, шахмат, тоғызқұмалақ, бес тас, асық ату, теннис, қолдобы, жеңіл атлетика үйірмелері жұмыс істейді.
Мектептегі тәрбие жұмысы келесі 8 бағыт бойынша жүзеге асырылады (тәрбие жұмысының жоспарларында көрсетілген, есепке қоса беріледі):
1. Қазақстандық патриотизм мен азаматтық тәрбие, құқықтық тәрбие
2. Рухани-адамгершілік тәрбиесі.
3. Ұлттық сананы қалыптастыру тәрбиесі.
4. Отбасылық тәрбие.
5. Еңбек, экономикалық және экологиялық тәрбие.
6. Көпмәдениетті және көркем-эстетикалық тәрбие.
7. Зияткерлік тәрбие, ақпараттық мәдениет тәрбиесі
8. Дене тәрбиесі, салауатты өмір салтын ұстану тәрбиесі
Азаматтыққа және патриотизмге, өз Отанына деген сүйіспеншілікке тәрбиелеу - Мемлекеттік рәміздерді құрметтеу, халықтық дәстүрлерді қастерлеу, конституцияға қарсы және қоғамға қарсы кез келген көріністерге төзбеушілік үш бағытта жүргізіледі. Бұл ата-аналармен жұмыс, ата-аналар дәрісі арқылы (тәрбие жұмысы тұрғысынан тақырыптар), оқушылармен ақпараттық-ағарту жұмыстары арқылы.
- "Мектеп жарғысы", "Кәмелетке толмағандар арасындағы құқық бұзушылықтың алдын алу туралы» ҚР Заңы, "Жасөспірімдердің әкімшілік және қылмыстық жауапкершілігі" "Құқықтық алфавит"құқықтық тақырыптары бойынша сынып сағаттары
- Мониторинг. Мониторингтің әртүрлі функциялары бар. Мектеп мониторингі зерттелетін мәселе бойынша ақпаратты жинауға және жалпылауға мүмкіндік беріп қана қоймайды, сонымен қатар оқушылардың санасына әсер етуге мүмкіндік береді, белгілі бір әрекеттердің заңдылығы туралы ойлануға мәжбүр етеді және белсенді оң әрекетке итермелейді. Шамамен тақырыптар: "Жасөспірімдердің әкімшілік және қылмыстық жауапкершілігі", "Тыйым салынған заттарды қолдану" және т. б. (9-10), "құқық бұзушылық дегеніміз не?"5-11 сынып," Мен баламын, мен оқушымын. Мен не білуім керек?"1-4 кл, "Құқық бұзушылық дегеніміз не?"5-11 сыныптар - сауалнама сұрақтарына жауап беру.
- Дәрістер. Мектепте құқықтық білім беру жұмыс істейді, Д.Сарсенова басқарады (тарих пән мұғалімі). Лекторлық топ құрылып, балалар құқықтық тақырыптар бойынша дәрістер, әңгімелер мен тренингтер, құқықтық мәдениетті қалыптастыруға және құқықтық кеңістікте өмір сүруге арналған тренингтер өткізеді.
Бастауыш мектептің саяси және құқықтық мәдениетті тәрбиелеу бойынша сынып жетекшілері "ҚР Конституциясы күні"," Отбасындағы балалардың құқықтарын қорғау"," Телефон терроризмі","Айналамыздағы қауіптер","Сыбайлас жемқорлық –жоқ!». Әр іс-шараның алдында аталған тақырыптар бойынша ата-аналардың әңгімелері өтеді. Сонымен қатар, ата – аналар лекториясының сұрақтарына жоғары сыныптарда "отбасында заңға бағынатын мінез-құлықты қалыптастыру", "Отбасы-тұлғаның бесігі", "Жасөспірімдердің әкімшілік және қылмыстық жауапкершілігі", "Отбасындағы қатыгездік пен зорлық-зомбылық"тақырыптары енгізілген. Жиналыстар сыныптардың параллельдері бойынша өткізілді, бұл тиісті жастағы балаларды құқықтық тәрбиелеу мәселелерін қарастыруға мүмкіндік берді.
Мектепте құқықбұзушылықтың алдын алу кеңесі жұмыс істейді. Кеңес құрамы таңдалды, алдын алу Кеңесінің бір жылға арналған жұмыс жоспары бекітілді. Отырыстар жоспар бойынша және жоспардан тыс өткізіледі. Олар мектеп Жарғысын бұзған оқушылардың мінез-құлқын ғана емес, сонымен қатар ата-аналармен және оқушылармен құқыққа қайшы мінез-құлықтың алдын алу бойынша жеке әңгімелер өткізеді. Бұл жұмыс құқық бұзушылықтың алдын алуды айтарлықтай арттырды. 2020 жылдан 2023 жылға дейінгі соңғы үш оқу жылдар аралығында аудандық кәмелетке толмағандар ісі есебінде оқушылар жоқ. Мектепте мектепішілік есеп бар. Мектепішілік есепте девиантты мінез-құлыққа бейім 3 оқушы бар. Мұндай балалармен психологтар, кәмелеттік жасқа толмағандар ісі инспекторы жұмыс істейді және оларға тәлімгерлер тағайындалады.
Мектеп Қарасай ІІББМБ-мен бірлескен жұмыс жоспарланып, жүргізілуде, мектептің әлеуметтік паспорты жасалды. Қарасай ауданының кәмелеттік жасқа толмағандар ісі инспекторларымен бірге рейдтер мен әңгімелер мектепішілік есепте тұрған оқушылардың, тұрмысы нашар отбасылардың пәтерлері бойынша рейд ұйымдастырылды. Мектепте «Сенім жәшігі» мен «Сенім телефондары» жұмыс істейді. Сондай-ақ, кәмелетке толмағандар арасында аутодеструктивті мінездің алдын алу бойынша ақпараттық жұмыстарға көп көңіл бөлінеді. Оқушылар өмірлік дағдылардың элементтерін ашатын сабақтармен қамтылған.